ماجراهای ایرانی و بنزین!
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز هرگاه در جمعی سخن از بنزین به میان می آید محال است با واکنشی غیر از «چی شده؟ گران شد؟» مواجه شوید. همان طوری که پیداست این مایع جان بخش به اتاقک های فلزی، جایگاه ویژه ای در میان مردم دارد، اما سوال این است که چه شد که به اینجا رسیدیم؟
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، از قدیم الایام بنزین نه تنها در بین مردم ایران بلکه در سرتاسر دنیا بعنوان یک کالای حیاتی به حساب می آید، به قول تافلر (نویسنده و آینده پژوه آمریکایی) با آغاز موج دوم زندگی بشر، دیگر انرژی آب و باد جای خویش را به انرژی سوخت های فسیلی داد تا موتور کارخانه های صنعتی و ماشین آلات مختلف به حرکت درآمده و تولید انبوهی از کالاها صورت گیرد، بنزین هم بعنوان سوخت فسیلی به یک کالای پرارزش تبدیل شد.
حکایت ایرانی و بنزیناما مهم ترین کاربرد بنزین برای بشر مایعی جان بخش به خودروی سواری زیرپای آنان است. اما مثل همیشه باز هم تفاوت نگاه میان غربی و شرقی وجود دارد. دنیای غرب که به آلودگی های ناشی از سوزاندن بنزین واقف شد روز به روز از وابستگی به این سوخت فسیلی فاصله گرفت و به سمت انرژی های نو مانند انرژی برق و انرژی خورشید برای به حرکت درآوردن خودروی زیر پای خود حرکت کرد و به قول تافلر خویش را به موج سوم زندگی بشر انداخت. اما شرقی ها مثل همیشه زحمت تغییر را به جان نخریدند.
از سوی دیگر عدم فراهم کردن زیرساخت های حمل و نقل عمومی نظیر مترو و اتوبوس، مردم ما را به این اتاقک های فلزی وابسته تر کرد. خلاصه این که امروز زندگی ایرانی برای هر نوع سفر درون و برون شهری به خودروی سواری گره خورده است و جان مایه خودروی سواری آنان هم بنزین است پس همان طوری که پیداست حیات و ممات ایرانی به قیمت بنزین وابسته است.
اگر بامداد جمعه یک قِران به قیمت بنزین افزوده شود عصر جمعه از شیر مرغ تا جان آدمیزاد دو قِران گران تر خواهد شد. پس این است که تا هرجا سخن از بنزین به میان می آید سایرین گوششان را تیز کرده تا جمله بعدی را بشنوند.
زمزمه های تغییر در شیوه سهمیه بندیاما تغییر قیمت بنزین نه تنها در بین مردم بلکه در بین مسؤلان هم موضوعی چالش برانگیز است. تصمیم گیری در مورد این سوخت استراتژیک کار ساده ای نیست، آخرین بار در سال ۹۸ بود که با راه اندازی باردیگر سازوکار سهمیه بندی بنزین، قیمت این مایع جان بخش تغییر نمود و به دو نرخ آزاد(۳۰۰۰ تومانی) و نرخ سهمیه ای (۱۵۰۰ تومانی) تقسیم شد. اتخاذ این تصمیم حیاتی با تبعاتی در سطح جامعه همراه بود.
اما با روی کارآمدن مجلس یازدهم و بعد از تشکیل کمیسیون های تخصصی در این مجلس، از خرداد ماه ۹۹ بود که باردیگر زمزمه های تغییر در شیوه سهمیه بندی بنزین و قیمت آن با عرضه طرح های مختلف بنزینی در راهروهای پارلمان پیچید. نمایندگان مجلس یازدهم با پیش کشیدن موضوع هایی نظیر بالا بودن میزان مصرف بنزین در کشور، غیر عادلانه بودن توزیع یارانه بنزین و لزوم اصلاح الگوی مصرف در این عرصه طرح های خویش را روی میز کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گذاشتند.
حکایت پارلمانی ها با بنزینیکی از این طرح های پرهیاهو طرح اختصاص بنزین به خانوارهای فاقد خودرو بود؛ این طرح با شعار گسترش عدالت در بین خانوارهای ایرانی عنوان شد و به دنبال این بود که به هر خانوار مشمول دریافت یارانه که فاقد خودرو هستند به ازای هر نفر ۱۵ لیتر در ماه سهمیه بنزین یارانه ای اختصاص دهد. از طرفی در این طرح محدودیت هایی برای تخصیص سهمیه بنزین به خانواده هایی که دارای بیشتر از دو و سه خودرو بودند در نظر گرفته شده بود.
اما طرح های بنزینی نمایندگان مجلس یازدهم به یک طرح خلاصه نمی گردد بلکه نمایندگان طرح های گوناگونی با عناوین مختلف نظیر «وان» یا سایر موارد که حتی گاها جزئیات بیشتر آنها در رسانه ها منتشر نشد را به میان آوردند. در تب و تاب ماجراهای بنزینی نمایندگان، به سراغ فریدون عباسی که ریاست کمیسیون انرژی مجلس در اجلاسیه اول مجلس یازدهم را بر عهده داشت، رفتیم و جزئیات این طرح ها را جویا شدیم. فریدون عباسی معتقد بود تا وقتی که نرخ ارز کنترل نشده، ارزش پول ملی حفظ نشود و قیمت بنزین را واقعی نکنیم، مصرف بی رویه خواهیم داشت و بهره وری هم ایجاد نمی گردد، فلذا برای این منظور، درباره طرح های مختلفی بحث می شود که یکی از آنها این است که بنزین را به کد ملی اختصاص دهیم و این سهمیه قابل فروش باشد. طرح دیگر که جامع تر است این که واحد جامع انرژی تعریف نماییم که این کار مدیریت را در مصرف انرژی ممکن خواهد نمود.
رئیس وقت کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد که تلاش می نماییم با همفکری با وزارت نفت طرحی را عرضه نماییم که قابل اجرا باشد و دولت آنرا قبول کند چون از کارهای شتاب زده نتیجه نمی گیریم.
هرچه از روزهای شروع به کار کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گذشت ماجراهای بنزینی بیشتر از تب و تاب افتاد. اما هر از چندگاهی سخن از تصمیمات مجلس در مورد تغییر در شیوه سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت آن به گوش می رسید که هربار با تکذیب این مورد از جانب کمیسیون انرژی مواجه گردید.
گرمای رسانه ای بنزین در زمستانروزها گذشت و دولت سیزدهم هم سکان داری امور اجرایی کشور را در دست گرفت. در زمستان سال ۱۴۰۰ بود که یک دفعه تصویر نامه محرمانه ای در فضای مجازی منتشر گردید که به اجرای طرحی تحت عنوان بازتوزیع یارانه بنزین باز می گشت. این نامه که از جانب محسن رضایی، معاونت اقتصادی رئیس جمهور، ابلاغ گردیده بود بر فراهم کردن زیرساخت های لازم به منظور اجرای آزمایشی طرح بازتوزیع یارانه بنزین از راه عرضه سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو ها در جزیره قشم و کیش تاکید داشت.
انتشار این نامه باردیگر با واکنش های گسترده ای در سطح فضای مجازی مواجه گردید و این سوال در اذهان عمومی جامعه پیش آمد که آیا مجلس و دولت به دور از چشم مردم تصمیمی جدید در مورد بنزین اتخاذ نموده اند؟ ما هم به سراغ فریدون عباسی رفته و این سوال را مطرح کردیم. اما این عضو کمیسیون انرژی مجلس اذعان داشت که چنین طرحی در کمیسیون انرژی مجلس مطرح نشده و اعضای کمیسیون انرژی در جریان جزئیات آن نیستند.
همچنین وی تاکید داشت که طرح هایی با این اهمیت باید دارای پیوست های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانی باشد.
فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه دوم هم در واکنش به انتشار چنین خبری، تصریح کرد: تابحال در دولت و مجلس بحثی درباره افزایش قیمت بنزین برای سال آینده مطرح نشده است و موضوعات مطرح شده در رسانه ها گمانه زنی است.
وی همینطور تاکید داشت که تابحال بحثی درباره افزایش قیمت بنزین هم در کمیسیون انرژی مطرح نشده است و افزایش قیمت در سال آینده کذب است.
حکایت وزارت خانه ایاما چندی نگذشت که جواد اوجی وزیر نفت به تشریح جزئیات طرح بازتوزیع یارانه بنزین پرداخت و تاکید کرد که دولت سیزدهم قصد افزایش قیمت بنزین را ندارد، اما مصمم است به آن دسته از افرادی که صاحب خودرو نیستند و تابحال از یارانه بنزین بی بهره مانده اند، یارانه بدهد. درحقیقت دولت می خواهد که بنزین را به صورت عادلانه بین همه مردم توزیع کند و همه هموطنان از این نعمت بهره مند شوند. اقدامات کارشناسی این طرح در دست انجام است، مقرر است در ابتدا این طرح در جزایر کیش و قشم به صورت پایلوت و آزمایشی اجرا و بعد از آن هم در سرتاسر کشور اجرا شود.
وی تاکید داشت که هیچ افزایش قیمتی در کار نیست اما تمام مردم چه کسانی که صاحب خودرو هستند و چه کسانی که خودرو ندارند، بر حسب کارت ملی و با شرط این که یک سال در ایران اقامت داشته باشند، در ابتدای این طرح، ماهانه ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی به آنها تعلق می گیرد و دریافت کنندگان می توانند آنرا بهره برده و یا به صورت اعتباری از بخش ریالی آن استفاده کنند. مقرر است در این طرح همه مردم از یارانه بنزین استفاده کنند و جزو طرح هایی است که برای دولت هزینه دارد ولی در نهایت همه مردم بهره مند خواهند شد.
زمان موعودسرانجام از آغاز اسفند ۱۴۰۰ بود که اجرای این طرح به صورت آزمایشی در جزیره کیش کلید خورد. بر طبق این طرح به افراد دارای کارت کیش وندی ۲۰ لیتر سهمیه بنزین تعلق گرفت اما قیمت بنزین تغییری نمی نماید. قیمت بنزین یارانه ای همچنان ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد همان ۳ هزار تومان است. افرادی که خودرو ندارند می توانند سهمیه خویش را انتقال داده و بفروشند.
همان طوری که پیداست این طرح که حالا به صورت آزمایشی به اجرا درآمده با بسیاری از اهداف طرح های مختلف نمایندگان مجلس در این عرصه سازگار است. اما هنوز معلوم نیست که این طرح چقدر در اجرا موفق خواهد بود؟
کمیسیون انرژی!از سوی دیگر این سوال مطرح می شود که جایگاه کمیسیون انرژی مجلس بعنوان نهاد تخصصی مجلس شورای اسلامی در اتخاذ چنین تصمیمات مهمی در حوزه انرژی کجاست؟
مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در مورد آخرین جلسه ای که این کمیسیون با وزیر نفت در مورد جزئیات و زمان اجرای این طرح برگزار کرده بود، اظهار داشت که درخواست کمیسیون انرژی از دولت این است که با نگاه جامع تری طرح بازتوزیع یارانه بنزین را بررسی کند.
وی همینطور تاکید داشت که اکثریت اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی زمان اجرای طرح بازتوزیع یارانه بنزین را مناسب ندانسته و لازم است این طرح با تعامل و همفکری فراقوه ای مخورد بررسی ارزیابی قرار گیرد.
سرنوشت طرح های پارلمانیهمان طوری که گفته شد از زمان نشستن نمایندگان مجلس یازدهم بر روی صندلی های سبز پارلمان، طرح های گوناگونی بنزینی بر روی میز کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم قرار گرفته است. ما هم در واپسین روزهای سال ۱۴۰۰ سرنوشت این طرح ها را از فریدون عباسی بعنوان عضوی از کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، جویا شدیم. وی تاکید داشت که هنوز اجماعی در این عرصه شکل نگرفته و یک کمیته کارشناسی مشترک بین دولت، مجلس و نمایندگان بخش خصوصی جهت بررسی کارشناسی کارکردها و آثار طرح های تغییر شیوه سهمیه بندی بنزین و قیمت گذاری آن شکل نگرفته است.
وی معتقد بود تا وقتی که در این عرصه به صورت جزیره ای کار شود به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید و لازم است که کارکرد هر یک از این طرح ها و نتایج آنان مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد.
این حکایت ادامه دارد..همان طوری که در ابتدا گفته شد بنزین بعنوان جان مایه ابزار سیر و سیاحت ایرانیان جایگاه ویژه ای در میان مردم دارد. ازاین رو میتوان اظهار داشت که بحث در این عرصه برای همه افراد شیرین است و بسیاری از صاحبان کرسی به دنبال عرضه طرح های مختلف در این عرصه هستند. اما همان طوری که صاحب نظران این حوزه تاکید داشتند مادامی که کارشناسان بر سر یک میز ننشسته و از نگاه کارشناسی، این طرح های رنگارنگ را نسنجند، تصمیم گیری در این عرصه جایز نیست.
امید است در سال جدید این اجماع کارشناسانه شکل بگیرد تا هم حکایت های بنزینی ختم به خیر شود و هم آبی بر بازار شایعات پرهیاهوی این حوزه ریخته شود.
منبع: oilna.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب